Veteraan

Afgelopen week was het Veteranendag. Een dag dat ik altijd veel aan mijn vader denk. Hij was ook veteraan en helaas moeten wij hem vandaag (*20-12-1928 ª 4-7-2006) al weer tien jaar missen.

Mijn vader vertelde nooit zo heel veel over zijn tijd in Nederlands-Indië. Het was voor hem een afgesloten boek; een spannend jongensavontuur en misschien ook wel een trauma. We weten het niet en zullen het ook nooit weten. Hij vertrok in februari 1949 op de ss Waterman naar het verre Nederlands-Indië. Aan boord waren de omstandigheden slecht. 700 Mannen moeten zich behelpen en slapen in kleine opklapbedden die in rijen van zes in het ruim hangen. Als ze de evenaar passeren slapen de meeste mannen op het dek.

Hoe moet deze –beschermd, op een doodlopend tuinderslaantje, opgevoede- jongeman van negentien zich gevoeld hebben? Zo ver van huis en dan de cultuurschok van het Aziatische land. De soldaten werden wel enigszins voorbereid op het warme land, maar toch, ze waren niets gewend.

Pa was chauffeur in Indië en heeft vooral heel veel gereden, onder andere met hoge officieren in luxeauto’s. Dat is eigenlijk wat we weten van deze ‘soldaat onder de palmen’. Soms waren er leuke dingen zoals de tijd waarin hij werd bevorderd tot soldaat 1^e klas. Maar een zestal weken later werden deze insignes hem weer afgenomen omdat hij een ‘hoge ome’ een uur had laten wachten op de auto die hem thuis moest brengen.

Als je later nadenkt hoe het geweest moet zijn voor mijn opa en oma, zijn zussen en voor mijn moeder (ze waren namelijk al verloofd). Hun enige zoon, broer en haar vriendje zo ver weg. Geen telefonisch contact, alleen maar brieven. Deze kwamen in ruime hoeveelheden aan in ’s-Gravenzande. Ik heb die brieven overigens nooit gelezen, dus weet ook niet wat erin staat. Maar volgens mijn moeder schreef hij alleen ‘ditjes en datjes’, nooit iets over gevechten of andere narigheid. Zij vond het heel frustrerend. De diensttijd duurde 22 maanden, dus bijna twee jaar. Toen kwam Joost weer thuis. Bij thuiskomst aan de Opstalweg zei hij tegen zijn ouders: “Wat is het hier verdomd klein”. Oma keek verschrikt op bij het horen van de ruwe taal. En hij had zich nog wel zo voorgenomen op zijn woorden te letten. Het werd een heel proces om zich weer aan te passen want inmiddels was hij volwassen geworden.