Alle berichten van Marjoke van Arnhem

Over Marjoke van Arnhem

Mijn naam is Marjoke van Arnhem-van Baalen. Sinds 2000 ben ik directeur van Bureau Marjoke. Ik schrijf teksten, boeken, levensverhalen en speeches. Daarnaast ben ik Buitengewoon ambtenaar van burgerlijke stand in de gemeente Westland. Bekijk alle berichten van Marjoke van Arnhem →

Kerstboom

Onze boom stond dit jaar belachelijk vroeg. Namelijk al op 1 december. En nee, het is geen nepper, maar een echte Nordman. Het komt door de boom van vorig jaar. Dat was een depri boom. Ik kocht deze bij de Gamma, maar had niet zoveel keuze en in zo’n net kun je toch ook niet zien wat je koopt. Afijn, snel meegenomen en thuisgekomen bleek de boom toch niet zo mooi in ‘zijn blad’ te zitten. Maar versieringen kunnen een hoop verbloemen. Toen de boom een paar dagen stond viel er een bal uit de boom. Dat was een teken aan de wand, want al spoedig lag er weer een bal op de grond. Kapot! Zonder direct poes Jazmijn de schuld te willen geven keken we het nog even aan. Maar de dagen erna lag er weer regelmatig kerstversiering op de grond.

Toen ging ik eens wat beter naar de boom kijken en wat bleek. De takken hingen allemaal naar beneden. Deze boom was duidelijk depressief. En het was nog lang geen Kerst.

We hebben het uitgezeten met de boom tot Tweede Kerstdag. De boom ging er die dag ook meteen uit. Wat een opluchting. Maar ook een wijze les.

Goedkoop is vaak ook duurkoop of zoals wij hebben ervaren een miskoop.

Nu genieten we van onze mooie sterke maar dure boom. Nog maar drie dagen te gaan tot Kerst dus hij gaat het wel uithouden. Voor een ieder dit die leest heel fijne Kerstdagen!

Verjaardag

Bij de familie van Baalen waren in december altijd mega-veel verjaardagen. Als je nieuw in de familie kwam en vertelde dat je in december jarig was, werd er diep gezucht. Mijn eerste man Geert was 15 december jarig en dat viel precies tussen de verjaardagen van mijn moeder, zus en vader in. Nu wilde het toeval dat ook mijn schoonouders in december jarig waren. Op 9 december en op 25 december.

Ja, Eerste Kerstdag was voor ons een vast ritueel, altijd bij pa en moe. Soms was het weleens een opgave want je kon nooit eens iets anders doen met Kerst. Mijn schoonmoeder bakte kippen voor de Kerst. We konden in het huis niet allemaal aan tafel zitten en zo maakte ik kennis met het begrip ‘bord op schoot’. Altijd heel gezellig met de zwagers en schoonzussen en hun toen nog heel jonge kroost.

Dertig jaar geleden kregen wij onze zoon Jos en u raadt het misschien al geboren in december op de 28 ste. Dat was nog niet het einde van het aantal verjaardagen want een aantal jaren later werd daar nog een andere Van Baalen telg aan toegevoegd. Op de laatste dag van het jaar werd onze nicht Marijn geboren.

Inmiddels herdenken wij vijf van de genoemde mensen die in december jarig waren. Zo’n dag is altijd een beetje speciaal. Er komen herinneringen naar boven en je denkt met een beetje weemoed terug aan die tijd.

Mijn vader en moeder scheelden negen dagen. In die negen dagen werd mijn moeder (die ouder was) altijd gepest door mijn vader. Op mijn vaders verjaardag kwamen de ‘mannen’ uit de tuin (onze medewerkers) altijd in huis een borreltje drinken. Daar werd dan een sigaret of sigaar bij opgestoken zodat de hele kamer blauw van de rook stond.

Na de Sinterklaas was het ook altijd een hele toer om iets origineels te kopen voor de jarigen. Want de Sint had meestal het gras al voor je voeten weggemaaid. Op 1 januari kwam er een einde aan de feestmaand en vond traditiegetrouw in de familie van Baalen het ‘cadeau ruilen’ plaats. In de gang stonden de zogenaamde doorgeef-cadeaus die gekregen, maar niet gebruikt werden. Vaak ook beroemde relatiegeschenken zoals openers, glazen, spelletjes en potten jam. Wat niet wegging ging naar de bazaar van de kerk en werd keurig tot die tijd door mijn moeder bewaard.

De maand december is altijd bijzonder gebleven en nooit saai.

Psycholoog

Voor het eerst van mijn leven ben ik naar een psycholoog geweest. Wel met het stemmetje van mijn vader in mijn hoofd; “Wat een onzin”. Mijn ouders waren meer van ‘niet gaan zitten sippen maar gaan als een speer’. Daar is niets mis mee en dat heb ik ook heel vaak gedaan. Alleen gebeuren er soms dingen in je leven die je even niet meer op een rijtje hebt. Dat was bij mij ook na de gebeurtenissen van het afgelopen jaar. Toch was ik al weer aardig uit mijn dalletje getrokken, met name door mijn omgeving. Daarnaast heb ik een motto en dat is: van iedere dag iets maken ongeacht wat. Of te wel Carpe Diem.

Mijn psycholoog -mij aangeboden door het ziekenhuis- was het roerend met mij eens dus die slag had ik alvast gewonnen. Daarnaast zag zij na een gesprek van een uur geen reden om mij ‘aan te nemen’ als cliënt. Met ander woorden; ik ben goed zoals ik ben.

Terugrijdend uit het ziekenhuis voelde ik me nog beter. Ik ben te goed voor een psycholoog, hoe fijn is dat!

Misschien had mijn vader toch gelijk als hij op dergelijke therapeuten zat te foeteren. Het zit in mijn genen om geen doemdenker te zijn en niet bij de pakken te gaan neerzitten. Daarnaast kan ik bouwen op een grote groep mensen die altijd weer bereid zijn om mijn verhalen aan te horen. Zij zijn eigenlijk mijn echte psychologen. Omdat ik het misschien niet altijd zeg, zeg ik het nu: bedankt hiervoor.

Sint

Sinterklaas ken ik al mijn leven lang. En Sinterklaas kent mij ook. Dat weet ik zeker.

Vroeger vierden wij Sinterklaas met de familie van mijn vader. We kwamen bij elkaar bij tante Jo en oom Dick, die hadden een echte open haard. Dus dat maakte al de verhalen meteen veel echter dan bij ons thuis waar we onze schoen voor de verwarming zetten.

Sinterklaas kwam daar met een heel eng masker en een rode deken. Ik ben nog een keer per ongeluk naar de wc gegaan en zag dat mijn nicht Loes als Sint werd aangekleed. Gek genoeg herkende ik haar helemaal niet en bleef de mythe rond de Sint in stand.

Zwarte Piet herkende ik ook niet. Ik vond het ook niet gek dat mijn zus opeens spoorloos verdwenen was als Zwarte Piet kwam. Zo zie je maar dat je kinderen veel op de mouw kunt spelden.

Jaren later werkte ik voor de stichting De Westlandse Druif en verzon ik dat het wel leuk zou zijn als Sinterklaas ons bouwbord aan de ‘s-Gravenzandseweg in Monster zou onthullen. Ik maakte voor de Sint een echte bouwhelm inclusief een rood kruis met edelstenen.

Nou was het in 2002 erg nat geweest en het bouwland dat helemaal braak lag was absoluut onbegaanbaar. Ik wees de mannen die het bord moesten plaatsen de weg en zakte twintig centimeter weg in de modder. Ze hebben mij er met twee man uit moeten trekken.

Daarom moest het bord aan de rand van het perceel komen en de gasten langs de drukke verkeersweg naar het bord toelopen.

Sinterklaas kreeg de eer om het bord te onthullen en ik weet nog dat het in alle kranten stond.

Weer jaren later werkte ik in Honselersdijk. Sinterklaas reed in een koetsje door de Dijkstraat en natuurlijk ging ik even kijken. Het is toch altijd weer even een moment van ontroering. Tenminste wel bij mij. Groot was mijn verbazing dat ik de Sint toch echt in het voorbijgaan hoorde zeggen: “Hallo, Marjoke”!

Dat heeft mijn geloof weer versterkt. Al weet ik tot op de dag van vandaag nog steeds niet wie het is geweest; natuurlijk het was Sinterklaas.

Whisky

Sinds onze vakantie in Schotland drinken wij dus weleens whisky. We weten van deze gouden drank dat je er heel erge hoofdpijn van kunt krijgen, dat het prijzig kan zijn en dat er honderden soorten zijn. In Schotland bezochten we enkele stokerijen en lieten ons voorlichten over de verschillende soorten whisky.

Daarvoor kende ik eigenlijk alleen de variant met koffie en veel slagroom en ik moet bekennen dat ik ook eens hele goede whisky daarvoor gebruikt heb.
Dat doe je na Schotland nooit meer.

Wij kregen via een kennis een uitnodiging om in Hoek van Holland een whiskyproeverij bij te wonen. Dat leek ons wel wat, want bij een onafzienbare rij flessen bij de slijter weten we nog steeds niet zo goed wat we nu moeten nemen.

De whisky’s tijdens de proeverij kwamen allemaal uit het Spey gebied ten westen van Inverness. De glazen kwamen in sneltreinvaart voorbij. En dan moet u bedenken dat wij normaliter één zo’n glaasje op een avond nemen. Het is bij whisky namelijk zo dat de smaak heel lang in je mond blijft hangen. Zodat je dus met hele kleine teugjes, genietend van de smaaktonen een hele avond kan doen.

Maar nu kregen we zes van deze glaasjes. Gelukkig af en toe ook nog iets te eten, maar toch, we voelden ze best zitten.

We leerden ook dat whisky niet altijd duur hoeft te zijn. Maar het is wel belangrijk om te letten op het begrip single malt. Een blend is namelijk altijd een mix van whisky’s. En het aantal jaren dat de whisky gerijpt is. Wij proefden allemaal 12-jarige whisky’s. Maar thuis hebben we ook 18 jaar oude whisky geproefd en dat was heel lekker.

Aan het einde van de avond kregen we nog iets speciaals namelijk een preview op de volgende whiskyproeverij. De whisky heet Six Isles en heeft zoals kenners dat zeggen een hele zware ‘vatted malt’ en een hele heftige ‘Islay’. Wat dat betekent? Dat deze whisky een rooksmaak waar je echt van moet houden.

Ik had er last van ’s nachts van al die drankjes en vooral van de laatste. Maar het was zeker de moeite waard. Gelukkig hadden we een BOB om ons thuis te brengen.

foto: Folkert Hoogslag

Amsterdam

Ik heb niks met Amsterdam. Eigenlijk vind ik het een nare stad, met nare mensen. Als ik dit echt zou opschrijven (want ik dacht het eigenlijk alleen maar) dan zou ik enorm generaliseren. En dat wil ik nou ook weer niet. Maar ik heb als provinciaal altijd al een haat/liefde verhouding gehad met steden.

We gingen een nachtje slapen in Amsterdam. Het hotel midden in de stad was voor ons gratis, met dank aan een bruidspaar, waar ik deze zomer een hotelbon van kreeg.

Ik zal proberen uit te leggen waarom ik nooit, maar dan ook nooit in de stad zou kunnen wonen. Ik denk dat het komt omdat ik opgegroeid ben aan een doodlopend tuinderslaantje. Er kwam bij ons dus eigenlijk niet zo vaak iemand en als er iemand kwam dan kwam die voor ons. Ik heb het dan over de melkboer, de bakker, familie en b.v. de vertegenwoordiger van een tuinbouwtoeleveringsbedrijf. Wij woonden namelijk in het laatste huis.

In de stad heb je altijd mensen om je heen. Mensen van allerlei pluimage. Dat kan natuurlijk leuk zijn om naar te kijken, maar ook dodelijk vermoeiend. Je moet uitkijken dat je tegen niemand op botst (je hebt zo een vloek of nog erger een knal te pakken) en ik word ook heel moe in mijn hoofd van een stad. Overal om je heen rijden fietsen, auto’s, trams, bussen en daar tussendoor honderden voetgangers.

Dit stukje over onze belevenissen in Amsterdam is na de aanslagen in Parijs van afgelopen vrijdag in een heel ander daglicht komen te staan. Ook wij hebben gezellig in een cafeetje gezeten. Gegeten in een restaurant en gingen ’s avonds naar Carre. Je kunt je niet voorstellen dat er zoiets in je eigen land kan gebeuren. Maar in Frankrijk gebeurde het echt.

Ik volg sinds de aanslagen blogs, opinieprogramma’s en nieuwsberichten en het valt me op dat niemand een oplossing weet. Dat maakt mij bang. Maar gelukkig zie je ook weer de veerkracht van mensen die zich positief inzetten voor een betere wereld. Maar ik zie het helaas nog niet echt gebeuren.

Daarom ben ik blij in mijn eigen huis, in mijn eigen dorp, in mijn eigen Westland en mijd ik eventjes de stad.

Herinneren

Vorige week maandag was het Allerzielen. Decennia lang worden dan in de katholieke kerk de overledenen herdacht.

Eigenlijk heb ik niets met de kerk, welke kerk dan ook, maar ik moet zeggen dat de allerzielendienst in Poeldijk toch wel bijzonder was.

Ik ging om het kruisje van mijn schoonmoeder Jo van der Wilk-Vroonland op te halen. Zij is nu elf maanden geleden overleden op 97 jarige leeftijd. Een hoge leeftijd dus, maar dat wil niet zeggen dat je iemand dan niet mist.

Ik had een bijzondere band met mijn schoonmoeder. Kwam er iedere week op maandagmorgen en we hebben altijd veel gepraat en gelachen. Daar moest ik vooral aan denken die maandagavond in een bomvolle kerk in Poeldijk. Verder zit ik in zo’n dienst net als D.C. Lewis, die zong in het onnavolgbare ‘Het Gebed’: Ik kom alleen maar Heer, voor de muziek’. Genoten heb ik van de Latijnse liederen, waar ik niets van versta, maar die wel heel mooi klinken. Want tijdens een allerzielenmis wordt het kerkkoor Deo Sacrum ingezet.

Nog meer indruk maakte de tocht naar het kerkhof na de dienst. Leden van de scouting stonden met fakkels klaar en begeleiden de stroom van mensen, al dan niet met een kaars, naar de donkere graven. Zelf zou ik het niet in mijn hoofd halen om in het donker een kerkhof op te gaan. Maar nu was de sfeer heel mooi. Ik was alleen en vond dit eigenlijk helemaal niet erg. Bij moe haar steentje kon ik nog net de tekst onderscheiden; ‘voor altijd in ons hart’ en bijgelicht door het kaarsje werd ik opnieuw doordrongen van het feit dat zij daar altijd zal blijven. Het werd steeds drukker op het kerkhof en om de steen van mijn schoonmoeder kwamen steeds meer kaarsjes te staan. Je wordt in de algemene graven nu eenmaal op datum begraven. Ik stond nog even stil en liep toen zo snel mogelijk terug naar mijn auto. Mijn gedachten bij de mensen van voorbij. In onze families inmiddels al heel wat namen.

Aan de kust

Wij boffen maar dat we langs de kust wonen. En dan nog in een gebied waar je zo heerlijk kunt fietsen langs de kust. Vooral op een mooie herfstdag als vandaag is het zeer ontspannend. Ik geniet bij ’s-Gravenzande altijd van het uitzicht op de duinen en aan de andere kant de kassen. Helaas zal het volgens mij niet zo heel lang meer duren voordat alle kassen uit de geestgronden ook verdwenen zijn. Mooie luxe huizen verrijzen al aan de horizon en het lijkt wel of iedereen aan het strand wil wonen.

Ik fiets verder richting Hoek van Holland. Hier en daar kan ik rechtsaf een strandopgang op, maar dat doe ik niet. Dat is iets voor als het nog echt zonnig en warm is.

Het strand heeft de laatste jaren weer meer aantrekkingskracht. Er was een tijd dat ik er niet of nauwelijks kwam. Maar dankzij echtgenoot Hans ben ik het strand en de zee weer meer gaan waarderen. Zelfs zozeer dat wij vorig jaar –letterlijk en figuurlijk- met onze voeten in het strandzand zijn getrouwd in strandpaviljoen Bondi Beach in Monster.

Het feit dat ik jaren niet naar het strand ging kwam ook door mijn kinderen, die toen nog klein waren. Die liepen namelijk ‘altijd’ weg. Ik ben mijn oudste, Jos (9), een keertje zeker twee uur zoek geweest. Het enige houvast dat ik had was dat hij zeker niet in de zee was gelopen. Hij was namelijk doodsbang voor het zeewater.

Marjolein (5) en een vriendinnetje moesten we drie kilometer verder ophalen bij een EHBO-post in Monster terwijl wij op Ter Heijde op het strand lagen. Dan ben je het strandbezoek snel zat.

Maar nu geniet ik des te meer. Hans en ik gaan regelmatig in de zomer even ‘dompelen’. Dat wil zeggen; na het werk met badpak en zwembroek aan op de fiets naar het strand. Even lekker zwemmen en dan weer opgefrist terug naar huis om te douchen.

Vandaar dat ik het toch erg zou missen als ik niet meer dichtbij de kust zou wonen. Je bent er nu eenmaal helemaal aan gewend.

Ik vond trouwens bij het duin ter hoogte van Ter Heijde nog een vreemd verschijnsel. Een tiental palen (zie foto) staken uit het duin. Waar zou dat voor zijn?

Bulketroet

Had je al eerder gehoord van de Hollandse Delta? En zoja, wist je waar deze lag? Ik niet. Ik had geen idee voordat de promo voor de nieuwe Nederlandse natuur-bioscoop-film in première ging. Zoals vaker gingen wij pas na enkele weken naar de film kijken. Op zaterdagavond naar Westlandtheater De Naald, lekker op de fiets in ons eigen dorp.

Na de nodige reclamefilmpjes en trailers werd het doek vergroot en konden we ons eindelijk onderdompelen in de prachtige natuuropnamen. Het is bijna niet te geloven dat dit allemaal in Nederland gefilmd is. De enorme zeearenden (ik zag er nooit één) en de slangen (ik zag er gelukkig nooit één) maakten een geweldige indruk.

Maar het meest was ik toch geboeid door het intieme leven van het stekelbaarsje. Man, man, wat heeft dat diertje een struggle for life. En dan klagen wij nog weleens over een moeilijk leven.

Het stekelbaarsje wordt geboren in Zeeland, zo leerde de film. Maar gedurende zijn volwassenheid zwemt het visje naar de Noordzee.

Wij kunnen nooit meer normaal over de Neeltje Jans rijden zonder aan dat arme stekelbaarsje te denken. Ze moeten namelijk als ze terug naar hun paaigrond door een kier van de sluisdeuren heen zwemmen. Daar is natuurlijk een enorme stroming en heel veel stekelbaarsjes zijn dan moe en kunnen eenvoudig niet meer. Heeft u al tranen in de ogen? Nou, ik wel.

Het onderwaterleven heeft overigens altijd al een enorme aantrekkingskracht op me gehad. Ik ben geboren op een doodlopend tuinderslaantje, een schiereiland met rondom sloten. Om ons te waarschuwen voor het gevaar van verdrinking verzonnen mijn vader en moeder het begrip bulketroet. Een bulketroet is een hele grote vis die je zomaar doormidden kan bijten. Nou, als je daar niet bang voor wordt als kind, dan weet ik het niet meer. Ik ben altijd bang gebleven voor bulketroeten. Zelfs nu nog durf ik eigenlijk niet in open water te zwemmen. Je weet maar nooit.

In de film Holland, de delta kwamen ze in volle glorie voorbij; heel veel bulketroeten en terwijl ik zit te rillen van angst fascineert het me aan de andere kant ook mateloos. Zo zal ik dus altijd een haat/liefde verhouding houden met de bulketroet.

Camperaar

Camperaar is een vreemd woord dat je overal leest. Wij voelen ons ook echte camperaars. Sinds kort rijden wij met onze camper over s’ Heren wegen. Als camperaar ben je geen kampeerder, want daar heb je gewoon te veel luxe voor. Wij hebben alles aan boord, keuken, douche, wc, luxe slaapplek en veel comfort. Vandaar dat het woord kampeerder de lading niet dekt.

Afgelopen weekeinde waren we in Maastricht op een plek die speciaal voor campers is ingericht. De camperplek telt 100 plaatsen met als uitzicht een doodlopende tak van de Maas. Op het terrein zijn alle gemakken aanwezig zoals elektriciteit, water en de mogelijkheid om water en de chemisch toilet te lozen. En niet onbelangrijk een bushalte in de buurt, maar met de fiets is het slechts 9 minuten fietsen naar het Vrijthof.

Zo werd een braakliggend terrein een nu keurig ingedeelde kampeerplek voor campers met allemaal een eigen stukje gras en verhard terrein om de wagen te parkeren.

Bij aankomst moest je eerst via een betaalapparaat betalen. De kosten 15 euro per nacht en 2,50 euro voor elektriciteit. Wij namen meteen twee nachten. Op de bon werd keurig de uitrijcode van de slagboom vermeld, zodat je op ieder gewenst moment ook van het terrein af kon rijden.

’s Middags en tot ver in de avond was het een komen en gaan van campers. De ene soms nog mooier dan de andere. Wij gingen voor de grap eens even uitrekenen hoeveel zo’n braakliggend terreintje per nacht opbrengt. En dan hebben we het nu over half oktober en zeker niet over het hoogseizoen. Gemiddeld veertig campers per nacht maal 15 euro is toch al zeshonderd euro.

Nu zijn we op zoek naar een leuk terreintje in het Westland, want dit is toch zeker een gat in de markt. Het stimuleert het toerisme in het Westland en we hebben braakliggende terreintjes genoeg. Weinig instapkosten en het verdient zichzelf terug. Wie iets weet mag het zeggen.

Bouwen

Aan de overkant van ons appartement complex wordt volop gebouwd. Afgelopen week was de feestelijke oplevering. We zagen de vlag uithangen en meteen allemaal busjes met werklui arriveren.

Dat doet me denken aan 35 jaar geleden. Toen in 1980 ons nieuwe huis in Poeldijk gebouwd werd. Wat waren we blij met de gelegenheid om een eigen huis te kunnen kopen en dan nog op de plek die we graag wilden. Ieder weekeinde gingen we kijken hoever het huis al was. Het ging niet zo heel snel, maar toch konden we na verloop van enkele maanden al door het huis lopen. Dat was belangrijk, want ik wilde de ramen opmeten voor de nodige gehaakte gordijntjes. Dat was in die jaren heel erg in de mode. Voor alle ramen werden gordijnen gehaakt en er waren nogal wat ramen…

We fantaseerden in het lege huis waar de meubels zouden komen te staan en waar we gingen slapen. We keken in de tuin om de afmetingen van het hek al te berekenen. We aanschouwden het schuurtje om te zien of er wel voldoende fietsen in pasten. Toen het huis eenmaal ‘waterdicht’ was mochten we er niet meer in. Niet tijdens en ook niet nadat de bouwvakkers weg waren. Dat was erg vervelend want we wilden natuurlijk blijven kijken of alles goed zou gaan. Kregen we wel de mooie bruine tegels die we uitgekozen hadden en werd de keuken wel goed geplaatst.

Het duurde tot 20 januari 1981 voordat we de sleutel kregen. Het was een spannende dag, de dag van de oplevering. Eindelijk zouden we alles mogen bekijken. En gelukkig viel het niet tegen. We waren erg tevreden. Ik weet nog dat we vloerbedekking uit gingen kiezen en alle meubels geleverd werden. Het werd een echt eigen huis waar ons gezin tot 2010 met veel plezier heeft gewoond.

De eerste keer dat je dan de sleutel in het slot steekt blijft een bijzonder moment.

De steek van mijn moeder

Ik vond deze week een briefje van mijn moeder. Het handschrift was onmiskenbaar van haar. Hanenpoten-handschrift, voor mij als kind al onleesbaar, maar nu ontroert het me. Op het briefje staat een breisteek uitgelegd. Voor een dubbel breiwerk volgens wijlen Jobje Steenks. Geen idee wie deze illustere breidster is geweest, maar misschien iemand van wie mijn moeder deze steek heeft geleerd.

Toeval bestaat niet; ik wilde deze week juist een sjaal opzetten voor mijn kleindochter Julia. Lekker een kolletje voor de winter. En die ‘dubbele’ steek waar mijn moeder het over heeft is perfect voor een sjaal. Dus het patroon precies gevolgd en al snel was er een klein proeflapje klaar. De uitleg van mijn moeder was prima, ondanks de hanenpoten.

Opzetten: even aantal steken

Niet te dunne naalden, dit is gebreid op naalden 3,5

Patroon:

1 recht, draad naar voren halen.

1 averecht afhalen, draad naar achter, dit steeds herhalen

laatste steek averecht afhalen.

1^e steek volgende toer recht gedraaid breien

afkanten 1 recht, 1 averecht

Het zal wel goed komen met de sjaal voor Julia. Jammer dat ik het aan mijn moeder niet meer kan laten zien. Ze overleed heel plotseling een dag voor haar 85^e verjaardag, nu bijna twee jaar geleden.

Toch is het bijzonder dat ze ‘van zich laat horen’, zoals deze week met het briefje. Ik koester dat als een groot geluk.